Cầu Chì – Cấu Tạo, Nguyên Lý Hoạt Động, Ký Hiệu

Cầu chì là gì?

Cầu chì là linh kiện điện tử hay thiết bị bảo vệ mạch điện tránh sự cố ngắn mạch và cháy nổ xảy ra bằng cách làm đứt mạch điện. Ngoài ra cầu chì còn được dùng để bảo vệ đường dây dẫn, mạch điện và các thiết bị trong điều kiện cường độ dòng điện quá tải. Cầu chì là loại linh kiện đơn giản, nhỏ gọn và giá thành rẻ nên được sử dụng vô cùng phổ biến.

Có thể bạn quan tâm: Aptomat Là Gì? Cấu Tạo Và Nguyên Lý Hoạt Động Của Aptomat

Cấu tạo cầu chì

Do có cấu tạo đơn giản, nên bộ phận được xem là quan trọng nhất của cầu chì là một dây chì được mắc nối tiếp với hai đầu dây dẫn trong mạch điện. Bên cạnh đó còn có các bộ phận khác như: Nắp cầu chì, hộp chì, phích cắm, giá đỡ,…

Phần tử ngắt mạch

Đây là bộ phận được xem là quan trọng nhất, bộ phận chính của cầu chì, sở hữu giá trị điện trở suất rất nhỏ dùng để cảm nhận giá trị dòng điện đi qua. Chất liệu thường được sử dụng cho thiết bị này là đồng hoặc bạc, được thiết kế theo dạng dây hoặc dạng băng mỏng.

Thân của cầu chì

Thân cầu chì phải đảm bảo khả năng bền cơ và bền nhiệt cao. Nên thường được làm bằng các vật liệu như: Thủy tinh, gốm sứ và ceramic hoặc các vật liệu tương đương. 

Vật liệu lấp đầy

Là vật liệu sử dụng để bọc phần từ ngắt mạch trong cầu chì. Vật liệu lấp đầy có khả năng hấp thụ năng lượng của hồ quang điện phát ra và cũng đảm nhiệm việc cách điện khi có tình trạng ngắn mạch xảy ra. Do vậy vật liệu lấp đầy thường làm từ silicat dạng hạt, dùng để bao quanh phần tử ngắn mạch.

Các đầu nối

Đầu nối giúp cố định cầu chì trên thiết bị đóng ngắt mạch, nhằm đảm bảo tiếp xúc điện tốt. Nhà sản xuất sẽ thay đổi vật liệu và thiết kế khác nhau ứng với mỗi dạng cầu chì. 

Nguyên lý hoạt động của cầu chì

Cầu chì hoạt động theo nguyên lý tự chảy ra hoặc uốn cong để tách ra khỏi mạch điện khi cường độ dòng điện tăng lên một cách đột ngột. Nhờ đó bảo vệ các linh kiện khác an toàn, tránh hư hại.

Để hiểu rõ hơn thì chúng ta sẽ tiến hành phân tích cầu chì trong hai trạng thái làm việc sau:

• Khi mạch làm việc bình thường: Khi dòng điện chạy qua mạch ở định mức phù hợp và ổn định. Lúc này sự cân bằng nhiệt được thiết lập mà không có sự già hóa xảy ra, nên không phá hỏng bất cứ bộ phận nào của cầu chì. Do chì là vật liệu có nhiệt độ nóng chảy thấp chỉ khoảng 327 độ C nên trở thành vật liệu lý tưởng được sử dụng trong cầu chì.
• Khi dòng điện vượt quá giới hạn: Dây chì trong cầu chì sẽ đạt đến nhiệt độ nóng chảy làm cho dây chì bị đứt, ngăn cản dòng điện lưu thông qua cầu chì. Khi đó cần phải thay thế dây chì mới để cầu chì làm việc bình thường trở lại.

Xem thêm: MCB Là Gì? Cấu Tạo – Nguyên Lý Hoạt Động Của MCB

Phân loại cầu chì

Sau nhiều năm ra đời cầu chì đã có nhiều thay đổi và cải tiến trong mẫu mã. Người ta thường phân loại cầu chì theo các tiêu chí sau:

• Phân theo môi trường hoạt động: Cầu chì cao áp, Cầu chì hạ áp, Cầu chì nhiệt.
• Phân theo cấu tạo: Cầu chì loại hở, cầu chì loại vặn, cầu chì loại hộp, cầu chì ống.
• Phân theo đặc điểm trực quan: Cầu chì sứ, cầu chì ống, cầu chì hộp, cầu chì nổ, cầu chì tự rơi.
• Phân theo số lần sử dụng: Cầu chì dùng 1 lần, cầu chì có thể thay thế, cầu chì tự nối lại say khi ngắt mạch điện.

Các loại cầu chì phổ biến

Các loại cầu chì hiện nay trên thị trường vô cùng đa dạng, nhằm phục vụ nhiều mục đích khác nhau của người tiêu dùng. Trên thị trường hiện nay có một số loại cầu chì được sử dụng phổ biến như sau:

Cầu chì điện 1 chiều

Đây là loại cầu chì có kích thước nhỏ, làm việc ổn định nhưng rất khó trong việc ngắt mạch điện, vì đây là loại cầu chì 1 chiều có giá trị không đổi lớn hơn 0, có xảy ra hiện tượng hồ quang giữa các dây dẫn nóng chảy. Loại cầu chì được sử dụng cho các điện cực nằm cách xa nhau. Có khả năng bảo vệ tốt cho các bộ pin và mô đun pin song song đó còn có khả năng xóa các dòng lỗi DC hiệu quả.

Cầu chì cách ly

Đây là loại cầu chì được sử dụng nhiều trong các khu công nghiệp do có tính bảo vệ chống quá tải và ngắn mạch. Có khả năng bảo vệ mạch điện được an toàn khi có sự cố xảy ra, đảm bảo sự an toàn cao nhất cho người dùng cũng như các thiết bị khác trong mạch điện. 

Cầu chì xoay chiều

Cầu chì xoay chiều hay còn gọi là cầu chì điện 3 pha, đây cũng là loại cầu chì có kích thước nhỏ với giá trị dao động từ khoảng giá trị nhỏ nhất đến lớn nhất là 50-60 lần/ giây. Chuyên sử dụng cho điện 3 pha như hạ thế, không có hồ quang điện hình thành giữa các dây dẫn nóng chảy.

Ký hiệu của cầu chì

Để giúp khách hàng dễ dàng nhận biết và phân loại cầu chì, thông thường nhà sản xuất sẽ in ký hiệu của cầu chì lên trên bề mặt sản phẩm hoặc trên bao bì. Sau đây là một số loại ký hiệu cầu chì mà bạn nên biết khi có nhu cầu sử dụng:

• F: Fast-acting fuse _ Cầu chì nhanh.
• T: Time-delay fuse _ Cầu chì chậm.
• FF: Fast-acting dual-element fuse _ Cầu chì nhanh kép.
• J: Waterproof fuse _ Cầu chì chống nước.
• H: Noise-resistant fuse _ Cầu chì đặc biệt chống ồn.
• L: Small fuse _ Cầu chì nhỏ.
• M: Large fuse _ Cầu chì lớn.
• G: Vibration-resistant fuse _ Cầu chì chống rung.

Xem thêm: Cách Chọn Lựa Thiết Bị Đóng Cắt Để Sử Dụng Hiệu Quả Nhất

Công dụng cầu chì

Hiện nay cầu chì được sử dụng ngày càng nhiều, trong các công trình lớn và hiện đại. Với các thiết kế nhỏ gọn, giá cả phải chăng và khả năng ngắt nguồn điện tốt. Cầu chì là thành phần vô cùng quan trọng trong việc bảo vệ mạch điện khỏi các sự cố không mong muốn xảy ra. Là thiết bị dùng để bảo vệ tài sản cũng như tính mạng của chúng ta.

Vì thế bạn nên kiểm tra và thay thế cầu chì thường để bảo vệ tài sản và tính mạng của bản thân cũng như gia đình.

Đơn vị cung cấp cầu chì chất lượng 

Vì công dụng vô cùng quan trọng đó mà bạn nên lựa chọn đơn vị cung cấp cầu chì uy tín và chất lượng. Sau đi là đơn cung cấp cầu chì đã có nhiều năm kinh nghiệm, luôn sẵn sàng đáp ứng và phục vụ khách hàng một cách tốt nhất.